Heeft de ene persoon meer geluk dan de ander?

Iedereen kent mensen in zijn omgeving waarbij alles tegen lijkt te zitten. Zo kennen we ook mensen waarbij het geluk niet op lijkt te kunnen. Is het zo dat de ene persoon meer geluk heeft dan de ander? Of is dat iets wat we verzinnen?

Anekdote: Oude arme man met - weinig - geluk

Een oude arme man had als enige bezit een prachtig zilver wit paard. Zijn mede dorpsbewoners vonden dat hij zijn paard moest verkopen zodat hij tenminste eten kon kopen, maar dat weigerde hij.

Op een nacht liep het paard van stal waarop de hele buurt hem aansprak hoe dom hij was geweest. Nu had hij helemaal niets meer. Een groter ongeluk had hem niet kunnen treffen.

De oude arme man reageerde kalm en zei: “Wie weet of het een geluk of een ongeluk is? Ik weet alleen dat mijn paard weg is.”

Een paar weken later komt uit het niets zijn paard aangelopen met 12 andere wilde paarden. Ineens had de oude een hele kudde in plaats van 1 paard.

Natuurlijk was dit in het dorp het gesprek van de dag en iedereen feliciteerde de arme man met zijn plotseling vergaarde rijkdom.

De oude arme man reageerde kalm en zei: “Wie weet of het een geluk of een ongeluk is? Ik weet alleen dat ik nu 13 paarden bezit.”

Op een dag probeerde zijn zoon een van de wilde paarden te temmen en viel van het paard. Hierbij verbrijzelde hij zijn been.

Weer spraken de mede dorpelingen over een ontzettend ongeluk voor de oude arme man. Nu had hij wel paarden, maar ook een blijvend invalide zoon.

De oude arme man reageerde kalm en zei: “Wie weet of het een geluk of een ongeluk is? Ik weet alleen dat mijn zoon zijn been verbrijzelt heeft.”

Kort daarna brak er een oorlog uit en moesten alle gezonde mannen naar het front. Zijn invalide zoon hoefde niet mee en geen van de andere jonge mannen uit het dorp keerde levend terug.

Wat denk je dat de dorpelingen tegen elkaar vertelde?

Bestaat er wel zoiets als geluk?

Als een kunstenaar een ruimte binnenloopt zal hem als eerste opvallen welke schilderijen er hangen. Als een bloemist dezelfde ruimte binnenloopt, zal deze letten op de bloemen en planten in de kamer.

Geef je veel om geld en bezit, dan zal het een ramp zijn om deze te verliezen. Geef je meer om vrienden en familie dan wil je die je leven lang niet kwijt raken. Wat is geluk en welke rol speelt hetgeen wij belangrijk vinden bij het hebben van geluk?

We kunnen alleen maar rouwen en blijdschap voelen om iets waar we werkelijk om geven. Iets dat we heel belangrijk maken. Als ons iets overkomt waar we onverschillig over zijn spreken we zelden van een geluk of ongeluk.

Hebben we invloed op wat ons overkomt?

Toen mensen nog massaal streng religieus waren, was het leven relatief eenvoudig. God - of de goden waar je in geloofde - bepaalde en zorgde voor alles en zolang je volgens de regels van jouw religie leefde, kon je in de hemel komen.

Als je ondanks je gehoorzaamheid toch iets verschrikkelijks overkomt, dan had God - of hadden de goden - daar een reden voor die wij mensen toch niet zouden begrijpen. Als alles goed met je ging, dan leefde je kennelijk wel volgens de regels van god of de goden en was het aan hen te danken.

Alles wat goed en slecht was kwam door God - of de goden - met een reden. Daar had je zelf geen enkele invloed op. De enige verantwoordelijkheid die je zelf had was om volgens de religieuze regeltjes te leven. Gelukkig kwam daar later in de zestiende eeuw verandering in.

Bestaat toeval wel of is alles voorbestemd?

Wetenschappers zoals Isaac Newton die in de zestiende eeuw leefden, ontdekte dat niets of bijna niets met god of toevalligheden te maken heeft, maar wetenschappelijk te verklaren zijn en voorspeld kunnen worden.

Deze nieuwe stroming van wetenschappers en natuurkundigen zagen de wereld als een heel complex uurwerk met een grote hoeveelheid radertjes. Dit was het begin van het filosofische concept genaamd determinisme. Binnen deze filosofie bestaat toeval niet en is voor elk gevolg een of meerdere oorzaken aan te wijzen.

Is de wereld een verzameling van willekeur of volledig voorspelbaar?

In de jaren zestig van vorige eeuw kwam de meteoroloog Lorenz met een nieuwe variant op het determinisme. Hij bedacht de chaos theorie. Het weer was volgens hem niet lineaire opeenstapeling van oorzaken en gevolg waardoor deze niet eenvoudig te voorspellen is.

Door de complexiteit van factoren kunnen we geen accurate voorspellingen doen, maar elke factor op zich is wel wetenschappelijk en natuurkundig te verklaren. Volgens de chaostheorie leven we niet in een willekeurige verzameling van omstandigheden, maar ontbreekt het ons nog aan kennis en inzicht om alles te verklaren en te voorspellen.

Een voorbeeld van de chaos theorie

Als je op een biljarttafel één witte en 10 gekleurde ballen legt en een computer precies verteld op welke manier je de witte bal met de kue zult raken kan deze exact voorspellen wat er op tafel gaat gebeuren. Als er echter plotseling een vlieg op tafel land die precies voor de witte bal gaat zitten, zal de voorspelling niet meer accuraat zijn.

Deze zogenoemde parameter moet dan eerst opgenomen worden in het algoritme van de computer. Zoals de chaos theorie omschrijft is het dus niet dat we niet alles kunnen voorspellen, maar ontbreekt het ons op dit moment aan kennis om de variabele parameters op te geven.

Heeft karma invloed op ons geluk of ongeluk?

Het woord Karma komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk “actie” of “doen”. In de loop van de jaren heeft het woord Karma in het westen een bijna mystieke betekenis gekregen waardoor het te pas en te onpas wordt gebruikt.

Dit komt mede voort uit de jaren zestig waar de Beatles terug kwamen uit India en vele jonge fans dezelfde reis wilde maken. Na enkele weken in India, Tibet of andere Aziatische landen, dachten ze het concept Karma volledig begrepen te hebben en schreven ze boeken vol over hoe zij dachten dat Karma werkt. De waarheid is echter vele malen meer complex.

In alle eenvoud werd Karma vaak omschreven als een direct of indirect gevolg van één of meerdere acties die je ondernomen hebt. Je steelt geld en even later wordt je zelf bestolen. Je geeft een zwerver geld en ontdekt ineens dat je geld gewonnen hebt in de loterij. Geluk en ongeluk worden door deze te kortzichtige verklaring van Karma direct verbonden aan de acties die je ondernomen hebt.

De Brits-Tibetaanse Boeddhistische monnik Lama Jampa leert ons dat je niet simpelweg één of meerdere acties uit het verleden kunt koppelen aan een specifieke uitkomst of resultaat. Ook kun je niet voorspellen dat iemand die in het ene leven “goed leeft” alleen maar geluk en voorspoed in het andere zal hebben.

Volgens Lama Jampa zijn al onze aannames over Karma in relatie tot een directe oorzaak gevolg incorrect. Dat komt omdat door de complexiteit niemand anders dan Buddha zelf hier iets zinnig over kan zeggen.

Conclusie over geluk en ongeluk

Er is nog nooit wetenschappelijk bewezen dat de ene persoon meer geluk heeft dan een ander. Het is wel wetenschappelijk aan te tonen dat de ene persoon vaker bestolen is dan een ander. Maar of de ander dan misschien vaker bedrogen is of andere vervelende dingen heeft meegemaakt is niet te zeggen. Het hebben van veel geluk of ongeluk zijn relatief en afhankelijk van wat jij belangrijk of heel vervelend vindt.