Vrouwelijke en mannelijke kwaliteiten | De ideale combinatie

In het tijdperk van de uitgave van het populaire boek mannen komen van mars en vrouwen van venus ontstond er een rage van trainingen waarbij mannen hun vrouwelijke kant konden ontdekken en andersom. Je leert in essentie om de kwaliteiten die - volgens deze stroming - bij jouw geslacht horen, optimaal te benutten en aan te vullen met de kwaliteiten van ‘het andere geslacht’.

Dat deze stroming is uitgegroeid tot een miljoenen business doet niets af aan de vraag of het fundament achter deze theorie wel terecht is. Wat blijkt namelijk, in tegenstelling tot wat veel aanhangers beweren, geen wetenschapper heeft ooit kunnen bewijzen dat de hersenen van vrouwen significant anders in elkaar zitten of werken dan die van de man.

Hersenen van de man en de vrouw zijn nagenoeg identiek

De Britse hersenwetenschapper Gina Rippon komt na jaren intensief onderzoek tot de conclusie dat wij ons gaan gedragen naar onze opvoeding en cultuur waarbinnen wij opgroeien.

De minieme verschillen tussen mannen en vrouwen ontstaan puur en alleen daardoor. Iemand die elke dag schildert en creatief is, zal een ander deel van zijn of haar hersenen meer stimuleren dan degene die elke dag moeilijke rekenkundige oplossingen bedenkt.

De hersenen van de personen zijn niet anders, maar we leren onszelf aan onze hersenen anders te gebruiken. Dat zou pleiten voor de theorie dat mannen anders zijn dan vrouwen, maar dan wel op een hele andere manier dan tot voor kort werd gepredikt.

Fabeltjes over verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke hersenen

Waarom is dit relevant? Door de beperkte onderzoeken in de jaren tachtig over de mogelijke verschillen tussen mannen en vrouwenhersenen zijn veel fabeltjes in het leven geroepen die ons misleiden en van de kern afhouden om die zogenaamde vrouwelijke en mannelijke kwaliteiten eigen te maken en optimaal te benutten.

Wat zijn de fabeltjes over verschillen tussen vrouwelijke en mannelijke hersenen

• Vrouwen kunnen beter mutli-tasken De linker en rechterhersenhelft van vrouwen zouden een beter connectie hebben en dat maakt dat vrouwen beter zijn in multi-tasken. Geen neurowetenschapper heeft dit ooit met feiten kunnen onderbouwen en niemand kan deze ‘betere’ connectie bewijzen.
• Vrouwelijke hersenen werken efficiënter De de omvang, de andere samenstelling of welke pseudo-wetenschappelijke argumenten er allemaal aangedragen zijn, zouden vrouwenhersenen efficiënter werken. Ook hier is nooit enig wetenschappelijk bewijs voor gegeven.
• Vrouwenhersenen zijn niet in staat tot ruimtelijk inzicht Los van het feit dat ook hiervoor nooit enig wetenschappelijk bewijs is geleverd, is er genoeg bewijs van vrouwen die uitblinken in ruimtelijk inzicht.

Wat zijn dan wel verschillen tussen vrouwelijke en mannelijke hersenen?

Nagenoeg niets! Als er al typische verschillen tussen vrouwelijke en mannelijke hersenen aangetoond worden, dan komt dit bij minder dan 3% van de bevolking voor en er zijn nog geen bewijzen dat dit ons gedrag of denkvermogen beïnvloedt.

Door de opvoeding en cultuur is wel aantoonbaar dat vrouwen vaker hun sociale en empatisch kwaliteiten hebben ontwikkeld dan mannen en dat mannen vaker hun analytische en redenering kwaliteiten hebben ontwikkeld. In tegenstelling tot te spreken over mannelijke of vrouwelijke kwaliteiten is er daarom voor te pleiten om te spreken over empathische en analytische kwaliteiten.

Doelen bereiken en de balans tussen empathisch en analytisch denken

We kunnen onze doelen bereiken door gebruik te maken van ons empatisch vermogen of ons analytisch vermogen, maar een combinatie van deze twee maakt ons in het zakenleven veel effectiever.

Doelen bereiken dankzij empathie

Toen de Engelsen eind 1700 in Amerika in onderhandeling gingen met de indianen over de aankoop en het gebruiksrecht van grond zochten ze in eerste instantie contact met de stamhoofden. Hun onderhandelingen liepen vast op twee aspecten.

Ten eerste omdat een stamhoofd bij de indianen primair de functie heeft van empathische verbinder. Een stamhoofd zorgt dat elk vooraanstaand lid van de gemeenschap zijn mening kan ventileren waarna de gemeenschap zelf een democratisch besluit neemt. Een indianen stamhoofd heeft geen enkele zeggenschap of inspraak in de uitkomst. Onderhandelen met een stamhoofd is daarom complete tijdverspilling.

De tweede reden dat de onderhandelingen vast liepen is omdat indianen geloven dat grond van niemand is en dat niemand recht kan hebben op grond.

Een stamhoofd bij de indianen zorgt dus dat iedereen gehoord wordt en inspraak heeft. Dit is een ultieme vorm van democratie, maar ook van empathy. De essentie van empathy is namelijk rekening houden met ieders belangen en dat is precies hoe een indianenstam haar doelen bereikt. Het voordeel hiervan is harmonie. Het nadeel is dat dit een traag en moeizaam proces is en niet meer past bij de snelheid van handelen die bij ons huidige tijdperk lijkt te horen.

Doelen bereiken dankzij analytisch vermogen

We kennen allemaal wel iemand om ons heen die dankzij snel, adequaat en analytisch handelen een vermogen heeft opgebouwd binnen de zakenwereld. Niet meer dan eens is dat wel ten koste van zijn zakenpartners, vrienden en vaak ook nog zijn huwelijk gegaan, maar zijn initiële doel is bereikt.

Door snelle analyses was hij iedereen te slim af en daar kon hij er zijn voordeel mee doen. Dat hij daarbij op geen enkele manier rekening hield met de ideeën of gevoelens van anderen stond hem niet in de weg. Het doel staat boven alles.

Doelen bereiken waarbij er een balans is tussen empathie en analytisch vermogen

Het blijkt dat ondernemingen die voornamelijk gebaseerd zijn op empathie het niet redden ten opzichte van ondernemingen die voornamelijk op basis van analytisch vermogen handelen. Daarentegen blijkt ook dat ondernemingen die met name op analytisch vermogen bestuurd worden het niet lang uithouden. De resultaten en winst zijn meestal maar van korte duur omdat de gemeenschap hen uiteindelijk de rug toekeert. Dat pleit voor de balans tussen deze twee, maar hoe doe je dat?

Je bent wat je denkt en wordt wat je doet

Onze hersenen en denkpatronen zijn enorm flexibel. Dat is nodig om dingen aan en af te leren. Als wij ons door onze opvoeding of culturele achtergrond hebben aangeleerd om heel empathisch te zijn, kunnen we het emotioneel lastig vinden om analytisch te worden. Toch is het niets anders dan training. We kunnen geneigd zijn te geloven dat we nu eenmaal zo geboren zijn en niet anders kunnen, maar de wetenschap en het fundament van ons menszijn spreekt dit tegen.

Net als gitaar leren spelen, vergt verandering oefening en wilskracht en dat is precies waar de weerstand voor verandering vandaan komt. Wij willen pas iets leren als we intrinsiek gemotiveerd zijn. Eenmaal geconditioneerd om empathisch te zijn, hebben we hier zoveel positieve associaties mee dat we kwaliteiten zoals analytisch vermogen als negatief of onmenselijk kunnen ervaren. Leg hier de mythe dat hersenen van vrouwen anders werken dan die van mannen overheen en empathische vrouwen zullen niet snel geneigd zijn om analytisch te worden.

Andersom gaat dit natuurlijk ook op voor mensen - meestal mannen - die alleen geleerd hebben om analytisch te denken en te handelen. Zij kunnen snel geneigd zijn te geloven dat empathische kwaliteiten nu eenmaal niet in hun aard liggen en tot veel negatieve bijeffecten kunnen leiden. Zo kan empathy als soft en veel te sociaal worden gezien waardoor we in ons analytische denken en handelen patroon blijven. Omdat wij worden wat we doen - dat waar we onszelf in trainen - en zeggen en denken wil zeggen dat je beide kwaliteiten kunt leren.

De ideale onderneming

Binnen de ideale onderneming zijn er idealen. Zoals goed zijn voor de wereld, de mens en de medewerkers en wordt er een duurzame gezonde winst gemaakt. Klanten willen zich verbinden aan de idealen van de onderneming en worden ambassadeurs van de producten of diensten. Door de empathy van onder onderneming voelt de gemeenschap zich gehoord en door het analytisch vermogen worden doelen samen, maar tijdig gehaald. Een win win voor iedereen waarbij de man nog steeds volledig man mag zijn en de vrouw een echte vrouw.